Fotografujemy Akwarium(1), AKWARIUM
Fotogea 2010. 03, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010
Fotogea 2010. 01, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010
Fotogea 2010. 02, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010
Fotogea 2010. 11, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010
Fotogea 2010. 12, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010
Fotogea 2011. 04, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010, 2011
Fotogea 2011. 03, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010, 2011
Fotogea 2012. 09, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010, 2012
Fotogea 2011. 01, fotografia, Magazyn FotoGeA 2010, 2011
Fotografowanie mgły, fotografia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]Fotografowanie mgły
Wyznaję zasadę, że aby lepiej fotografować, trzeba mieć wiedzę (niekiedy
encyklopedyczną i martwą) o temacie zdjęciowym. Mgła jest właśnie takim
zjawiskiem atmosferycznym. Wiedza o jego występowaniu, sposobach
powstawania i rodzajach, ułatwia chociażby przewidzenie takich warunków,
by niepotrzebnie nie wstawać wczesnym rankiem i po omacku nie szukać
odpowiedniego planu zdjęć. Jestem zwolennikiem wykorzystania wszelkich
możliwości ułatwienia pracy fotografa.
Mgłą określa się unoszące się w powietrzu krople wody lub lodu. Ich średnica nie przekracza
5 setnych milimetra. Mgła zawsze w jakiejś swojej części styka się z powierzchnią ziemi -
tym różni się np. od nisko zawieszonej chmury.
Mgła radiacyjna
Spotykana jest przy bezchmurnym niebie,
co ułatwia nocne wypromieniowanie
energii cieplnej z ziemi w postaci fal
podczerwonych (dł. 770-15000 nm). W
warunkach nocnych nie istnieje dopływ
promieniowania, więc niskie masy
powietrza wychładzają się i gdy
temperatura spadnie poniżej tzw. punktu
rosy, para wodna ulega kondensacji, tworząc gęstą zawiesinę mikroskopijnych kropel wody -
mgłę. Występuje ona zwykle najczęściej w warunkach obniżonego terenu, rynnach jeziornych
i tym podobnych ukształtowaniach geologicznych, gdy silnie nawilgotniona ziemia
wypromieniowuje wychładzającą się energię cieplną. Fotografowie powinni szukać ich nad
dużymi połaciami terenu, a nie nad wodą, co spowodowane jest znacznie większą
pojemnością cieplną zbiorników wodnych, powstrzymujących szybki spadek temperatury tuż
nad ich powierzchnią, nie dopuszczając tym samym do kondensacji w powietrzu. Są to
zwykle mgły niskie. Stosunkowo rzadko dochodzi do ich rozszerzenia przez wiatr nawet do
strona 1 / 7
Fotografowanie mgły
około 300 m wysokości. A więc nagrzana, promieniująca ziemia, nocny spadek temperatury
w niższych partiach terenu i bezchmurne niebo - szanse na mgłę radiacyjną przy takich
warunkach pogodowych są największe.
Mgła adwekcyjna
W sensie logicznym jest
odwrotnością mgły radiacyjnej.
Powstaje dzięki napływowi
nagrzanych mas nad wychłodzoną
powierzchnię o temperaturze niższej
od punktu rosy powietrza, które
napływa. Pod wpływem jego stopniowego ochładzania się następuje kondensacja i
formowanie mgły. Jest ona niezależna od pory roku i pory dnia, chociaż w umiarkowanych
szerokościach geograficznych można zaobserwować ją częściej w okresie wiosennym i na
początku lata. Występuje zwykle nad większymi akwenami wodnymi, stąd jej inna nazwa -
mgła morska - i przy odpowiednio nasilonym wietrze (0.3-0.5 m/s do 5-7 m/s).
Reasumując, poszukujący mgły fotograf musi pamiętać, że szybkie nagrzewanie się mas
powietrznych nad lądem i ich przesunięcie z wiatrem nad dużo chłodniejsze zbiorniki wodne,
daje efekt w postaci zamglenia adwekcyjnego. Takie zjawiska pogodowe spotyka się na
polskim wybrzeżu, gdy po kilku ciepłych dniach bez wiatru, pojawia się ruch powietrza od
lądu w kierunku chłodniejszej wody. Takie mgły na styku ziemi i morza potrafią być bardzo
gęste i długotrwałe. W warunkach zimowych może zdarzyć się sytuacja odwrotna. To znad
zbiornika wodnego nadciągnie ciepłe i wilgotne powietrze, i stykając się ze zmrożonym
lądem, utworzy silne zamglenie. A zatem świadomość warunków powstawania mgły i
możliwości znalezienia się w odpowiednim miejscu, by ją uchwycić, ma duże znaczenie.
Mgła orograficzna
Jest to kolejna modyfikacja mgieł m.in ze względu na miejsce występowania. Powstaje ona,
gdy cieplejsze i wilgotne powietrze zetknie się z krawędzią dużo chłodniejszego zbocza góry.
strona 2 / 7
Fotografowanie mgły
Kondensacja następuje w trakcie podnoszenia się ciepłych mas na terenach górskich, gdzie
temperatura spada wraz z wysokością.
Mgła parowania
Najtrudniejsza do uchwycenia mgła
ze względu na czas utrzymywania
się. Jedna z bardziej subtelnych i
selektywnych - prawdziwe
wyzwanie dla fotografa. Można ją
spotkać nad zbiornikami wodnymi,
nie tylko dużymi, ale również nad
małymi stawami, otoczonymi
izolującą je warstwą drzew i zarośli.
Mechanizm powstawania jest już
nam znany. Parowanie cieplejszej
wody w chłodnym otoczeniu daje
możliwość uformowania się
charakterystycznych oparów.
Zjawisko to pojawia się również po
deszczu.
Mgła frontowa
Pozostał jeszcze ostatni rodzaj
mgieł naturalnych - mgły frontowe.
Nie sposób ich przewidzieć bez szczegółowej i regularnej obserwacji meteorologicznej. Mało
który fotograf ma na to czas. Warto jednak wiedzieć, że mgłę może wywołać zetknięcie
dwóch mas powietrza - ciepłej i zimnej, w obrębie jednego frontu atmosferycznego.
Smog
Pośród rozlicznych rzeczy na tym świecie, człowiek stworzył także i mgłę. Spaliny, wyziewy
kominowe, a dodatkowo odpowiednie wiatry i ukształtowanie terenu ułatwiają zbieranie się
strona 3 / 7
Fotografowanie mgły
mgły sztucznej, artefaktycznej - jest to smog. Znakomitym miejscem do fotografowania
takich anomalii są odpowiednio umiejscowione aglomeracje miejskie. Pod względem
technicznym fotografowanie smogu nie jest odmienne, niż fotografowanie naturalnie
powstałej mgły, z tą jednak różnicą, że długotrwałe przebywanie w otoczeniu zamglenia
smogowego nie jest zdrowe i komfortowe.
Technika
Mając zatem szczegółową wiedzę o
rożnych rodzajach mgieł i
mechanizmach ich powstawania,
tak intelektualnie wzbogacony
fotograf powinien wiedzieć,
chociażby mgliście widzieć w
swojej wyobraźni, jaką mgłę
chciałby uwiecznić na zdjęciach.
Zależności jest wiele, ponieważ od
rodzaju mgły zależy jej miejsce występowania, gęstość, czas utrzymywania się, czas
kondensacji etc. Mgły orograficznej nie da się sfotografować, nie będąc wpierw w górach,
natomiast mgła adwekcyjna wymaga np. dla mnie, osoby mieszkającej w Krakowie, dalekiej
wyprawy nad Morze Bałtyckie lub Północne. Wszystko to podporządkowane jest ogólnej
zasadzie, że fotograf powinien wiedzieć jak nazwać obiekt fotografowany, niezależnie czy
jest to człowiek, rzecz czy zjawisko fizyko-chemiczne. Jeśli coś nazywamy, zaczynamy nad
tym panować.
Fotografowie - łowcy burz, mgieł i wszelkich innych zjawisk atmosferycznych, pochodzący z
Polski i w ogóle naszej szerokości geograficznej zapewne niezmiernie się cieszą, ponieważ
warunki klimatyczne tej części świata bardzo sprzyjają zamgleniom. Obrazy otrzymane w
czasie fotografowania mgły cechują się zwykle rozmytymi konturami, obiekty mają
wygaszone barwy, cała tonalność kadrów jest jakby wzięta z nierealnego świata -
symbolicznie narysowanej rzeczywistości. Dlatego warto zadbać w czasie kadrowania o jakiś
czytelny, główny motyw, który będzie spajał konstrukcję zdjęcia. Może być to drzewo, szereg
strona 4 / 7
Fotografowanie mgły
latarni, postać, a nawet słońce. Ze względu na ogólne przyćmienie i rozproszenie oświetlenia
umieszczenie słońca w kadrze nie spowoduje przeeksponowania tonów świateł. Obiekty
główne powinny być ciemne, a nawet czarne - mgła złagodzi ich kontrastowość. Poza tym
ogólne zasady kompozycji nie zmieniają się.
Dobranie właściwej
ekspozycji jest w
fotografowaniu mgieł
najtrudniejsze. Dzisiejsze
aparaty nie posiadają już tzw.
pomiaru integralnego czyli
uśredniającego pomiar dla
całej powierzchni kadru, a on
jest najbardziej użyteczny w
tej tematyce fotografii.
Najlepiej jak wykorzystamy
pomiar centralnie ważony względnie, dla bardziej doświadczonych, centralny. Dodatkowo,
aby np. lepiej uwypuklić światło mieszające się z mgłą, skorzystajmy z kompensacji
ekspozycji - zrobienie paru, a nawet parunastu zdjęć z wieloma ustawieniami, ekspozycja na
światła lub tony ciemniejsze, pozwoli nam wybrać najlepsze kadry. Naświetleń dokonywać
powinniśmy w trybie preselekcji przesłony i z przymkniętym obiektywem - od f/8 w górę.
Dobór przedmiotów w kadrze musi być podporządkowany wyeksponowaniu perspektywy.
Świat pogrążony we mgle ma zupełnie inną charakterystykę kontrastu niż zwykły pejzaż przy
dobrej widoczności. Takie ograniczenie pola widzenia i głębokości rysunku
perspektywicznego łatwo może doprowadzić do spłaszczenia kadru. Dzieje się tak, gdy
fotografujemy we mgle przedmioty nie rozciągłe przestrzennie w kierunku patrzenia od
fotografa do nieskończoności. Znalezienie i sfotografowanie obiektu zanikającego wraz z
oddalaniem od aparatu, spowoduje wykorzystanie interesującej cechy zamglenia, a
mianowicie percepcja kontrastu takiego kadru będzie sprawiać wrażenie plastyki, a jeśli
strona 5 / 7
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
